Sau khi cố Chủ tịch Samsung qua đời, ông Lee Jae-yong hiện là người nắm giữ vai trò quan trọng nhất trong kỷ nguyên mới của gã khổng lồ công nghệ hàng đầu Hàn Quốc.
Hôm 25/10, Tập đoàn Samsung đã thông báo về sự ra đi của Chủ tịch Lee Kun-hee sau thời gian dài nằm viện chữa bệnh. Trên thực tế ông Lee đã mất khả năng điều hành đế chế công nghệ kể từ năm 2014 do suy tim.
Phó Chủ tịch Samsung Electronics, ông Lee Jae-yong, con trai duy nhất của chủ tịch Lee Kun-hee đã nắm quyền điều hành tập đoàn sau khi người cha nhập viện. Hiện tại ông là người nắm giữ vai trò quan trọng nhất trong kỷ nguyên mới của gã khổng lồ công nghệ hàng đầu Hàn Quốc.
Con đường kế nghiệm không dễ dàng
Đối với Phó Chủ tịch Lee Jae-yong, điều quan trọng nhất hiện tại đó là chính thức nắm quyền điều hành Samsung Electronics.
Dưới thời cố Chủ tịch Lee, tập đoàn công nghệ này đã dành nhiều năm để tạo lập nên cấu trúc sở hữu cổ phần phức tạp do các thành viên trong công ty nắm giữ chéo tại các công ty con. Đây là cách thức từng cho phép gia đình ông Lee kiểm soát việc kinh doanh với tỷ lệ sở hữu trực tiếp rất nhỏ.
Cụ thể, nhà họ Lee chỉ cần nắm một phần nhỏ cổ phiếu tại Samsung Life nhưng lại có quyền chi phối điều hành tại Samsung Electronics và công ty bảo hiểm thuộc Tập đoàn Samsung, bởi Samsung Life là cổ đông lớn nhất của 2 công ty trên.
Tuy nhiên một dự luật gần đây do các nhà lập pháp Hàn Quốc đề xuất sẽ buộc Samsung Life Insurance phải bán cổ phiếu của mình trong tập đoàn mẹ theo hướng dẫn sửa đổi về cách tính giá trị cổ phiếu. Điều này sẽ khiến đế chế công nghệ Samsung phải đối mặt với những thay đổi về cơ cấu quản trị tập đoàn.
Lee Jae-yong cũng đang vướng phải nhiều vụ bê bối chính trị khi những cáo buộc lách luật sáp nhập công ty, gian lận kế toán, thao túng cổ phiếu và vi phạm kiểm toán liên tục được Ủy ban công tố Hàn Quốc đưa ra. Quá trình hầu kiện kéo dài có thể khiến việc thừa kế quyền sở hữu cổ phiếu từ người cha sẽ mất nhiều thời gian hơn dự kiến.
Khả năng của người kế nhiệm Lee Jae-yong
Sau khi thừa kế quyền điều hành từ người sáng lập tập đoàn Lee Byung-chull năm 1987, ông Lee Kun-hee đặt ra mục tiêu biến Samsung từ công ty vô danh trở thành trụ cột trong lĩnh vực công nghệ kỹ thuật số. Ông đã luôn đắn đo việc con trai mình có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh doanh của Samsung và đưa tập đoàn dẫn đầu cuộc Cách mạng công nghiệp thứ 4 hay không.
Dưới con mắt những chuyên gia theo dõi Samsung, ông Lee Jae-yong đã nhiều lần thể hiện được khả năng lãnh đạo quyết đoán, giúp Samsung Electronics tạo ra bước đột phá vào những thời điểm tập đoàn cần cải cách.
Năm 2016, ông Lee Jae-yong đã quyết định chi 8 tỷ USD để mua lại công ty điện tử ô tô Harman của Mỹ nhằm tìm ra động cơ tăng trưởng mới trong thị trường xe hơi đang phát triển nhanh chóng.
Ông Jae-yong cũng tiết lộ kế hoạch kinh doanh để xây dựng Samsung trở thành nhà sản xuất chip logic hàng đầu thế giới vào năm 2030 bằng việc đầu tư 133.000 tỷ won để giành lợi thế cạnh tranh trong Hệ thống LSI, bù đắp sự chậm chạp từng khiến Samsung bỏ lỡ lĩnh vực phi bộ nhớ với quy mô chiếm 70% thị trường bán dẫn.
Phó Chủ tịch Samsung cũng tuyên bố sẽ đầu tư 180.000 tỷ won (160 tỷ USD) để tập trung nâng cao năng lực của tập đoàn trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), hệ thống mạng 5G, dược phẩm sinh học và các thành phần điện tử ô tô.
Trong khi nền kinh tế toàn cầu đang gặp khủng hoảng từ đại dịch, Lee Jae-yong đã tăng cường các hoạt động kiểm tra tại chỗ trong năm nay, đặc biệt là đến thăm các nhà máy chủ chốt của công ty ở nước ngoài. Đầu tháng 10 ông đã gặp gỡ các Giám đốc điều hành của nhà sản xuất thiết bị chip ASML ở Hà Lan để tăng cường mối quan hệ hợp tác với công ty Hà Lan.
Sau đó Phó Chủ tịch Samsung đã đến Việt Nam để kiểm tra một trung tâm R&D đang được xây dựng ở Hà Nội và các nhà máy sản xuất điện thoại và màn hình của Samsung.
Thành hay bại đều dựa vào cú vượt rào đầu tiên: 10 tỷ USD thuế thừa kế
Theo Reuters, khối tài sản mà ông Lee Kun-hee để lại đến đến 21 tỷ USD dưới nhiều loại hình như chứng khoán, bất động sản. Trong đó cố chủ tịch nắm giữ 4,17% cổ phần của Samsung Electronics; 20,76% cổ phần trong Samsung Life Insurance và 2,86% cổ phần trong Samsung C&T.
Với mức thuế lên đến 60% cho cổ phần thừa kế của cổ đông lớn, 50% cho bất động sản và các tài sản khác, gia đình ông Lee Kun-hee sẽ phải trả tiền thuế khoảng 10.000 tỷ won. Đây có thể được xem là rào cản đầu tiên mà ông Lee Jae-yong sẽ phải vượt qua, bởi có không ít những người thừa kế chaebol ở Hàn Quốc buộc mất đi công ty gia đình chỉ vì không đủ tiền nộp thuế.
Do nắm số cổ phần rất nhỏ trong Samsung Insurance và Samsung Eletronics, nhiều người dự đoán rằng Jae-yong có thể sẽ thừa kế số cổ phần người cha nắm giữ để tăng quyền kiểm soát với tập đoàn.
Chuyên gia phân tích Jongwoo Yoo tại Korea Investment & Securities cho biết nếu thừa kế toàn bộ cổ phần của cha mình tại Samsung Electronics và Samsung Life Insurance, Phó Chủ tịch Samsung có thể sẽ tìm cách dùng cổ tức và tài sản riêng của các thành viên trong gia đình để nộp thuế trong vòng 5 năm.
Ngọc Diễm DN&PL